Κριτήριο αξιολόγησης 10_Γλώσσα Γ΄

Είναι το πιο συνηθισμένο κοινωνικό αντανακλαστικό: η κρατική αναποτελεσματικότητα και διαφθορά οδηγούν τον πολίτη σταδιακά στην αποστασιοποίηση και στην αποξένωση, το βούλιαγμα στην αδιαφορία, την απάθεια. Όσο περισσότερη αυθαιρεσία, τόσο λιγότερη συμμετοχή. Μέχρι να συνειδητοποιηθεί μια συλλογική απειλή. Να δημιουργηθεί μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα κινδύνου και ανάγκης για άμεση αντίδραση. Τότε η εικόνα της υδροκέφαλης παχυδερμικής δυσκίνητης διοίκησης αφυπνίζει αντί να αδρανοποιεί, ανοίγει νέες πόρτες, κινητοποιεί. Την αυθόρμητη διαμαρτυρία, ακολουθεί η παρόρμηση για εθελοντική συνδρομή.

Μετά το καρβούνιασμα της Πάρνηθας, φάνηκε πια καθαρά ότι η έννοια του εθελοντισμού στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται λίγο πιο καθαρή, λίγο πιο θετική. Όχι ότι δεν είχαμε εμπιστοσύνη στις εθελοντικές οργανώσεις - έρευνα είχε αναδείξει ένα 67% εμπιστοσύνης σ' αυτές· όταν για το Κοινοβούλιο και την κυβέρνηση τα ποσοστά είναι αντίστοιχα 53% και 41% (τελευταίο ευρωβαρόμετρο). Όμως οι εθελοντές δεν έχαιραν ιδιαίτερης εκτίμησης από την κοινωνία, θεωρούνταν από πολλούς «ψώνια» ή «κορόιδα», που προσφέρουν δωρεάν εργασία χωρίς δικαιώματα. Γραφικοί αργόσχολοι που πιστεύουν σε ουτοπίες. Κουρδισμένα ανθρωπάκια που δρουν κάτω από έναν υπαγορευμένο σκοπό. Χαζοχαρούμενοι, ναρκισσιστές, αιθεροβάμονες. Καμία σχέση με την κινητήρια δύναμη, την οποία αξιοποιούν αρκετές δυτικές κυβερνήσεις, π.χ., για να βελτιώσουν την καθημερινότητα των πολιτών. Συχνά υπήρχε η υποψία ότι από πίσω κρυβόταν μια κοροϊδία, μια απάτη.

Όμως η στάση αυτή αρχίζει τώρα να αλλάζει. Οι παρεξηγήσεις να υποχωρούν. Να αναφαίνεται αυτό που ξέραμε πάντα - τίποτα δεν πετυχαίνουμε μόνοι, χωρίς τον διπλανό μας. Το σύνολο είναι πάντα κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μελών που το απαρτίζουν. Ο εθελοντισμός δεν είναι το υποκατάστατο της φιλανθρωπίας, δεν κινητοποιείται από τον οίκτο ούτε στοχεύει μόνο σε συναισθηματικές απολαβές. Δεν είναι μια ανταλλαγή του ελεύθερου χρόνου με φορολογικές απαλλαγές, επιπλέον άδεια στη δουλειά και τέτοιου τύπου διευκολύνσεις. Χρειάζεται αυτόβουλα κι αυτενεργά άτομα που προσέρχονται αυθόρμητα, για να καταφέρουν μαζί κάτι. Έξω από καθοδηγητικά σχήματα. Μακριά από συνταγές που εφαρμόζονται με σχολαστικότητα. Ανεξάρτητα από στρατεύσεις (η αφιλοκέρδεια δεν αγιάζει την υφέρπουσα ιδεολογία - και οι ναζιστές αφιλοκερδώς χαρακώνουν τα πρόσωπα αλλοφύλων).

Ο εθελοντισμός ανακαλύπτεται κάθε στιγμή. Τρέφεται με την καθημερινή εμπειρία. Και βαθμιαία μπορεί να διαβρώσει τις συμπεριφορές που συνθέτουν την κοινωνική μηχανή.

Βέβαια ακόμη είναι νωρίς. Σκόρπιες αυτοδιαθέσεις, τυφλές αναζητήσεις «πώς, τι μπορούμε να κάνουμε, με ποιον;»... Αυτή τη στιγμή συγκροτείται ένα αυτοσχέδιο σώμα διαμαρτυρίας και ελέγχου.

Μπορεί να μην είναι ακόμη ορατό. Αλλά προετοιμάζεται. Ενημερώνεται, συζητά και ψάχνει να βρει διαφυγή σε μια πιο αισιόδοξη προοπτική, προσπαθεί να ξεφύγει από το άγονο έδαφος των πολλαπλών διαψεύσεων και να ανακουφιστεί από την αγωνία του αδιεξόδου.

Είναι πιθανό, σύντομα, οι εθελοντές να αποτελέσουν και στη χώρα μας τη δύναμη που θα απεγκλωβίσει τις λύσεις σε διάφορα κοινωνικά προβλήματα. Βέβαια δεν μπορούν -και δεν πρέπει- να υποκαταστήσουν τους θεσμούς. Όμως, μπορούν να τους θέσουν σε ανηλεή δοκιμασία μέχρι τελικής... εξυγίανσης.

Της Τασούλας Καραϊσκάκη, εφημ. Καθημερινή, 20.07.2007

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α.     Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 80-100 λέξεις.

(25 μονάδες)

Β1.   Χαρακτηρίστε με την ένδειξη Σωστό – Λάθος καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις 

         βασισμένοι στα νοήματα του κειμένου:

-          Η απουσία κάθε ενδιαφέροντος των πολιτών λειτουργεί ως αντίδραση στην δυσλειτουργία των κρατικών θεσμών.

-          Η εμπιστοσύνη στις εθελοντικές οργανώσεις είναι μεγαλύτερη από αυτή που οι πολίτες δείχνουν προς το κράτος.

-          Οι περισσότεροι σήμερα συνδέουν τον εθελοντισμό με τη φιλανθρωπία.

-          Ο εθελοντισμός είναι σε θέση να οδηγήσει σταδιακά στη βελτίωση της συμπεριφοράς των κρατικών λειτουργών.

-          Ο εθελοντισμός πλέον στη χώρα μας έχει υποκαταστήσει τους κρατικούς θεσμούς.

(10 μονάδες)

Β2.     Αν και στις συμβάσεις του άρθρου συνηθίζουμε να εντάσσουμε την αναφορική

           λειτουργία της γλώσσας, η συντάκτρια του κειμένου επιλέγει τη συνυποδηλωτική

           λειτουργία της γλώσσας. Βρείτε πέντε παραδείγματα και δικαιολογήστε την επιλογή

           της.

(10 μονάδες)

Β3.    Βρείτε δύο τρόπους με τους οποίους αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του

          κειμένου.

(5 μονάδες)

Β4α.    Γράψτε από μια συνώνυμη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: απάθεια,

             αφυπνίζει, οίκτο, να διαβρώσει, ορατό.

     β.     Γράψτε από μια αντώνυμη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: σταδιακά,

            αυθόρμητη, δικαιώματα, αλλοφύλων, ανηλεή.

(10 μονάδες)

Γ. Παραγωγή λόγου:  Υποθέστε ότι απευθύνεστε με επιστολή σε έναν φίλο σας που εκφράζει     

    αντιρρήσεις  για τον εθελοντισμό ισχυριζόμενος ότι πίσω από τη δράση πολλών μη –

    κυβερνητικών  οργανώσεων κρύβονται πολλά συμφέροντα. Με ποια επιχειρήματα θα

    τον πείσετε για την προσφορά, αναγκαιότητα και σημασία των εθελοντικών δράσεων στην

    εποχή μας;