Δειγματική διδασκαλία στη Γλώσσα Γ΄ Λυκείου
Πρότυπο ΓΕΛ Βαρβακείου Σχολής
Φύλλο εργασίας στον πολιτικό λόγο
Διδάσκων: Νικόλαος Κων/νου
Αλέφαντος
ΟΜΑΔΑ 1η
Κείμενο
Πολίτες
της Λιβαδειάς, Πολίτες της Βοιωτίας,
Μαζί θα
προχωρήσουμε. Μαζί θα πάμε τη Χώρα στο μέλλον. Ο όγκος, ο παλμός, το
πάθος
της σημερινής συγκέντρωσης δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία. Η νίκη έρχεται. Η
νίκη είναι
πια στα χέρια μας. Συνεχίζουμε όλοι και όλες μαζί. Συνεχίζουμε ασταμάτητα,
ακούραστα,
αποτελεσματικά. Με προσήλωση στο στόχο μας. Με εμπιστοσύνη στις
δυνάμεις
μας. Με σιγουριά για το αποτέλεσμα.
Φίλες
και Φίλοι,
Ο αρχηγός
της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αποφεύγει τον διάλογο. Δεν δέχτηκε μία
δεύτερη
τηλεοπτική αναμέτρηση. Αποφεύγει τις πρόσωπο με πρόσωπο συνεντεύξεις με
δημοσιογράφους.
Αυτή η τελευταία πρακτική είναι πρωτάκουστη. Γιατί όμως αποφεύγει
τον διάλογο;
Διότι υπάρχουν ερωτήματα που δεν μπορεί να απαντήσει. Ερωτήματα
καταλυτικά
για την αξιοπιστία των οικονομικών του θέσεων.
Απόσπασμα
πολιτικής ομιλίας, εκφωνήθηκε το 2009.
Δραστηριότητες
1.
Μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ελλειπτικό τον λόγο
στο παραπάνω κείμενο; Βρείτε δύο χαρακτηριστικά σημεία.
2.
Υπάρχουν επαναλήψεις λέξεων; Ποιες είναι αυτές;
Για ποιους λόγους χρησιμοποιούνται από τον πομπό;
3.
Βρείτε δύο σημεία στα οποία υπάρχει ταυτολογία.
4.
Εντοπίστε στο κείμενο το σημείο στο οποίο ο
πομπός χρησιμοποιεί ως τρόπο πειθούς την επίθεση στο ήθος του αντιπάλου.
ΟΜΑΔΑ 2η
Κείμενο
«Φίλες
και φίλοι, σας ευχαριστώ πολύ, µέσα από την καρδιά µου, που είστε σήµερα εδώ,
στα εγκαίνια του εκλογικού µας κέντρου. Σας ευχαριστώ που αφήσατε τις δουλειές,
τις οικογένειες, τους φίλους σας και ήρθατε εδώ για να εγκαινιάσουµε µαζί µία
νέα εποχή για την πόλη µας. Η παρουσία σας µου δίνει δύναµη, ο ενθουσιασµός σας
κουράγιο, για να προσπαθήσω και να αγωνιστώ ακόµα περισσότερο για την πόλη µας. Είναι τιµή
και χαρά για µένα και το συνδυασµό µου να
βλέπω εδώ απόψε τους ανθρώπους που µας στηρίζουν, τους φίλους, γείτονες, συµπολίτες,
παιδιά που µεγαλώσαµε µαζί και τώρα ήρθε η ώρα µας να αναλάβουµε εµείς και να πάµε µπροστά τον τόπο µας. Βλέπω νέους
και µεγαλύτερους. Νέους που ήρθαν για να µιλήσουν και να βάλουν κι αυτοί το
λιθαράκι τους για την πόλη τους. Μεγαλύτερους, που έχουν τη γνώση και την
εµπειρία, να επιλέγουν και να στηρίζουν αυτούς που πιστεύουν ότι και θέλουν και
µπορούν.
∆εν
σας κρύβω ότι είµαι συγκινηµένος. ∆εν σας κρύβω ότι αισθάνοµαι το βάρος της
ευθύνης
στους ώµους µου. ∆ε σας κρύβω ότι αυτή σας η εµπιστοσύνη µε τιµά βαθύτατα.
Σας
κοιτώ στα µάτια και σας λέω µε το χέρι στην καρδιά ότι αυτή την εµπιστοσύνη δε
θα
την
προδώσω ποτέ. Αυτή την ευθύνη, θα την αναλάβω έως το τέλος. Από εσάς, µαζί
µε
εσάς και για εσάς.»
Δραστηριότητες
1.
Μπορείτε να εντοπίσετε μια πρόταση – φράση που
διατυπώνεται με τη μορφή συνθήματος; Γιατί γίνεται χρήση της από τον πομπό;
2.
Δικαιολογήστε τη χρήση του δεύτερου πληθυντικού
προσώπου και του πρώτου ενικού προσώπου στο παραπάνω κείμενο.
3.
Βρείτε σημεία στα οποία ο πομπός επιστρατεύει
την επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη.
4.
Πώς μπορείτε να χαρακτηρίσετε το λεξιλόγιο; Για
ποιους λόγους ο πομπός το επιλέγει στον λόγο του;
ΟΜΑΔΑ 3η
Κείμενο
Αγαπητοί
μου φίλοι και φίλες,
Δύο
χρόνια πέρασαν από τις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2007, δύο χρόνια γεμάτα δράσεις,
παρεμβάσεις και συνεχούς πολιτικής μου παρουσίας σε όλη την Κέρκυρα, στους Παξούς
και στα Διαπόντια Νησιά μας. Δύο χρόνια πάλης και διεκδικήσεων από το Αθηνοκοκεντρικό
κράτος, δύο χρόνια πολιτικού αγώνα που τήρησαν την υπόσχεσή μου να μείνω μαζί
σας και μετά τις εκλογές.
Για
μένα πολιτική σημαίνει προσφορά, προσφορά στον τόπο, όχι αυτοπροβολή και ιδιοτέλεια,
όχι αδιαφάνεια, όχι ανούσιες ρητορείες, όχι κομματική εμπάθεια, όχι εξυπηρέτηση
συμφερόντων που ευνοούν τους λίγους και αγνοούν τους πολλούς. Αυτές είναι οι
ηθικές αξίες που ο ιδρυτής του κόμματός μας έθεσε και όλοι μας πρέπει με συνέπεια
να υπηρετούμε.
Σας
καλώ λοιπόν να με στηρίξετε με την ψήφο σας, για να μπορέσω να δώσω ως βουλευτής
πιο ουσιαστικά και αποτελεσματικά αυτόν τον αγώνα της προσφοράς, για όλους εσάς,
για μια καλύτερη Κέρκυρα. Δύναμή μου είναι η αγάπη και η εμπιστοσύνη των απλών
πολιτών, αγάπη και εμπιστοσύνη που δεν πρόκειται ποτέ να προδώσω.
Ήρθε η ώρα
να γυρίσουμε σελίδα!
Δραστηριότητες
1.
Σε ποιο σημείο εντοπίζετε ως τρόπο πειθούς την
επίκληση στο ήθος του πομπού;
2.
Δικαιολογήστε την επιλογή του πομπού να
χρησιμοποιήσει το δεύτερο πληθυντικό και το πρώτο ενικό πρόσωπο.
3.
Δικαιολογήστε την αρνητική διατύπωση στην
δεύτερη παράγραφο του κειμένου.
4.
Βρείτε χωρία στο κείμενο που δηλώνουν ότι ο
πομπός ανήκει σε αντιπολιτευόμενο πολιτικό κόμμα.
ΟΜΑΔΑ 4η
Κείμενο
«Χθες, ανακοινώθηκαν τα στοιχεία για το πραγματικό μέγεθος του
ελλείμματος του 2009. Θύμισαν σε όλους μας τα ακατανόητα λάθη, τις παραλείψεις, τις εγκληματικές επιλογές και την
καταιγίδα των προβλημάτων που μας κληροδότησε η προηγούμενη κυβέρνηση..
Όλοι μας κληρονομήσαμε – η σημερινή Κυβέρνηση και Ελληνικός λαός – ένα σκάφος έτοιμο να βυθιστεί. Μια χώρα χωρίς κύρος και αξιοπιστία, που είχε χάσει το σεβασμό
ακόμα και των φίλων και των εταίρων της. Μια οικονομία εκτεθειμένη στο έλεος της αμφισβήτησης και των ορέξεων της κερδοσκοπίας.
Από την πρώτη μέρα σηκώσαμε τα μανίκια και με σκληρή δουλειά βαλθήκαμε να ανατρέψουμε αυτό
το αρνητικό κλίμα. Καταστρώσαμε σχέδιο, πήραμε δύσκολα μέτρα, που πολλές φορές
πόνεσαν, αλλά ανακτήσαμε την αξιοπιστία μας. Δημιουργήσαμε νέες
συμμαχίες. Μετά από έναν πραγματικό μαραθώνιο, διεκδικήσαμε και καταφέραμε να οδηγηθούμε σε μια ισχυρή απόφαση της Ε.Ε. για την στήριξη της χώρας μας, με ένα πρωτόγνωρο, για την ιστορία και τα δεδομένα της Ε.Ε., μηχανισμό3.
Και εμείς και οι εταίροι μας στην Ε.Ε., ελπίζαμε ότι αυτή η
απόφαση θα αρκούσε για να ηρεμήσει και να συνετίσει τις αγορές, ώστε να
μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη χρηματοδότηση της χώρας μας με χαμηλότερα
επιτόκια. Να υπάρξει, δηλαδή, η απαραίτητη νηνεμία, ώστε να αφιερωθούμε στο
έργο μας, στις μεγάλες αλλαγές που χρειάζεται η χώρα, για να κάνουμε την
οικονομία μας βιώσιμη, ανταγωνιστική. Να σταθεί η Ελλάδα στα πόδια της, δυνατή, για να αισθανθούν όλοι οι
Έλληνες περήφανοι.
Οι αγορές δεν ανταποκρίθηκαν. Είτε γιατί δεν πίστεψαν στη βούληση
της Ε.Ε., είτε γιατί κάποιοι αποφάσισαν να συνεχίσουν την κερδοσκοπία. Και
σήμερα, η κατάσταση στις αγορές απειλεί να αποδομήσει, όχι μόνο τις θυσίες του Ελληνικού λαού, αλλά και
την ομαλή πορεία της οικονομίας. Και κινδυνεύει να χαθεί η προσπάθεια που
καταβάλλουν οι Έλληνες από τα ακόμη μεγαλύτερα επιτόκια δανεισμού και ακόμη χειρότερα από
την δυσκολία δανεισμού.
Δεν θα το επιτρέψουμε. Ήρθε η στιγμή, το χρόνο που δεν μας δίνουν
οι αγορές, αυτόν τον χρόνο να μας τον δώσει η απόφαση που πήραμε όλοι μαζί οι
ηγέτες των χωρών της Ευρώπης για να στηριχθεί η Ελλάδα. Είναι ανάγκη, ανάγκη εθνικά και επιτακτική να ζητήσουμε επισήμως από
τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που από κοινού
δημιουργήσαμε στην Ε.Ε.
Έχω ήδη δώσει εντολή στον Υπουργό Οικονομικών να κάνει τις απαραίτητες
ενέργειες.[…]
Δραστηριότητες
1.
Να βρείτε ένα σημείο του κειμένου στο οποίο ο
πομπός επιστρατεύει ως τρόπο πειθούς την επίθεση στο ήθος του αντιπάλου και ένα
σημείο στο οποίο επιστρατεύει ως τρόπο πειθούς την επίκληση στο συναίσθημα του
δέκτη.
2.
Δικαιολογήστε τη χρήση ιστορικών χρόνων στην
πρώτη παράγραφο του κειμένου και τη χρήση μελλοντικών χρόνων και εγκλίσεων στην
τελευταία παράγραφο του κειμένου.
3.
Βρείτε σημεία του κειμένου στα οποία ο πομπός
επιστρατεύει τον λεκτικό πληθωρισμό
(χρήση μεταφορών, επιθέτων, υπερβολής, ταυτολογίας, αοριστίας κ.α.)
ΟΜΑΔΑ 5η
Κείμενο
Την επίσημη αυτή ώρα και προτού αναπτύξω
τις σκέψεις μου πάνω στο κύριο θέμα της ομιλίας μου αισθάνομαι το χρέος να
αποτίσω φόρο τιμής στους πρωτοπόρους εκείνους που πριν από τριάντα χρόνια
ανέλαβαν την σταυροφορία για την ένωση της Ευρώπης. Χρειάστηκαν εκατόμβες
ανθρώπινων υπάρξεων, κόκαλα εκατομμυρίων νεκρών σπαρμένα σε όλες τις χώρες της
Ευρώπης, για να συνειδητοποιήσουν οι Ευρωπαίοι την ταυτότητά τους, τις κοινές
τους ρίζες και την κοινή τους αποστολή. Στην αρχή οι φωτισμένοι ήταν λίγοι.
Σήμερα έγιναν πολλοί και κάθε χρόνος που περνά γίνονται περισσότεροι. Και θα
μπορούσε να λεχθεί ότι η ιδέα κατακτά ταχύτερα τους λαούς μας από ό,τι την
ηγεσία τους.
Αποτελεί, νομίζω, κοινοτοπία να
συζητούμε για την σκοπιμότητα της ένωσης της Ευρώπης που έγινε ήδη συνείδηση
στους λαούς μας.[…] Για να εκτιμηθεί όμως καλύτερα η σημασία της ένωσης της
Ευρώπης, θα πρέπει να θεωρηθεί στα πλαίσια της σημερινής πραγματικότητας. Η
ανθρωπότητα σήμερα περνά μια κρίσιμη μεταβατική περίοδο, που τη χαρακτηρίζει
καθολική και έντονη ανησυχία. Ανησυχία που εκδηλώνεται υπό διάφορες μορφές, από
το άγχος μέχρι τη βία. Γιατί ο άνθρωπος της εποχής μας θέλει να απομακρυνθεί
από έναν τρόπο ζωής και αναζητεί καινούριο. Η αγωνιώδης αυτή αναζήτηση αποτελεί
αυτή καθαυτή μια δύναμη, που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Αν κατά τα προσεχή χρόνια
υπάρξει πολιτική και πνευματική ηγεσία ικανή να τη χειραγωγήσει, μπορεί η
δύναμη αυτή να αποβεί δημιουργική.
Και την ηγεσία αυτή μόνο η Ευρώπη μπορεί
να τη δώσει. Γιατί όχι μόνο έχει μεγάλη πολιτιστική παράδοση, αλλά και γιατί θα
εμπνέεται από την αναζήτηση ενός ιδανικού: Τη δημιουργία δηλαδή της μεγάλης
Κοινότητας που θα συνδυάζει την ελευθερία με την τάξη και την τάξη με την
κοινωνική δικαιοσύνη. Γιατί χωρίς τάξη δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία, όπως
δεν μπορεί να υπάρξει τάξη χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη. Μιας Κοινότητας που θα
ζει ειρηνικά και θα προάγεται πολιτιστικά. Και θα διαθέτει τους πόρους της για
τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής αντί να υποθάλπει τη βουλιμία των πολιτών
της.[…]
Απόσπασμα από ομιλία του Κων/νου
Καραμανλή κατά την απονομή του βραβείου Καρλομάγνος, Άαχεν της Γερμανίας, 4
Μαϊου 1978.
Δραστηριότητες
1.
Δικαιολογήστε τη χρήση μελλοντικών
εξακολουθητικών χρόνων στο κείμενο.
2.
Βρείτε ένα σημείο στο οποίο ο πομπός
επιστρατεύει ως τρόπο πειθούς την επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη.
3.
Μπορούμε από το επίπεδο του λεξιλογίου να
κρίνουμε το κοινό στο οποίο απευθύνεται ο πομπός;
4.
Βρείτε στο κείμενο στοιχεία λεκτικού πληθωρισμού
(χρήση μεταφορών, επιθέτων, υπερβολής, ταυτολογίας, αοριστίας κ.α.)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου