Το κειμενικό είδος της επιστολής

Η επιστολή είναι γραπτός λόγος που χρησιμοποιούμε, για να επικοινωνήσουμε με πρόσωπα τα οποία δεν είναι παρόντα - οικεία και μη - ή με κοινωνικές ομάδες που θεωρούμε ως κατάλληλους δέκτες των μηνυμάτων μας, με στόχο:

• να πληροφορήσουμε για συμβάντα και καταστάσεις,
• να διαπιστώσουμε προβλήματα,
• να μεταδώσουμε σκέψεις και συναισθήματα,
• να εκφράσουμε απόψεις, εισηγήσεις, διαμαρτυρίες,
• να ανακοινώσουμε προθέσεις.

Ανάλογα με την επικοινωνιακή περίσταση, οι επιστολές χωρίζονται σε:

α) τυπικές-επίσημες, β) φιλικές. Επομένως, η προσφώνηση, η επιφώνηση, το

περιεχόμενο, το ύφος, η γλώσσα μιας επιστολής τροποποιούνται σύμφωνα με:

• τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του αποστολέα και του/της παραλήπτη/ριας (ηλικία, θέση, επάγγελμα, αξίωμα, μόρφωση, προσωπικότητα, συναισθήματα του καθενός),
• το σκοπό και το χρόνο συγγραφής της επιστολής,
• τη σχέση μεταξύ πομπού και δέκτη.

Το ύφος της επιστολής: Όλα τα είδη των επιστολών πρέπει να χαρακτηρίζονται από: συντομία, σαφήνεια, απλότητα, φυσικότητα, ακρίβεια, ευπρέπεια, λεπτότητα, ευγένεια.

Είδη επιστολών:

Τα ενδιαφέροντα του κάθε ατόμου, οι πολλαπλές ανάγκες της ζωής και οι κοινωνικές συνθήκες συντέλεσαν στο να δημιουργηθούν διάφορα είδη επιστολών.

Τα πιο συνηθισμένα απ’ αυτά είναι:

1. Οι επιστολές κοινωνικού περιεχομένου (π.χ. οικογενειακές, φιλικές, αισθηματικές, αγγελτικές, ευχετήριες, συγχαρητήριες, συλλυπητήριες).

2. Οι επιστολές επαγγελματικού περιεχομένου (π.χ. αιτητικές, συστατικές, διαφημιστικές, εμπορικές).

3. Οι επιστολές που απευθύνονται σε μια συγκεκριμένη Αρχή ή σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο που βρίσκεται σε κάποιο αξίωμα.

4. Οι ανοιχτές επιστολές που δημοσιεύονται στον τύπο (π.χ. διαμαρτυρίας, πληροφόρησης, ενημέρωσης).

5. Οι επιστολές που απευθύνονται σε ένα οικείο μας πρόσωπο με σκοπό, όμως, την ανταλλαγή απόψεων πάνω σ’ ένα συγκεκριμένο θέμα.

Σε όλα τα είδη επιστολών παρατηρούνται κάποια κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, κυρίως σε σχέση με τη δομή της (ημερομηνία, προσφώνηση, περιεχόμενο, αποφώνηση). Εκτός από το θεματικό περιεχόμενο, εκείνο που διαφοροποιείται είναι κυρίως το ύφος, το οποίο καθορίζεται από την επικοινωνιακή περίσταση της κάθε επιστολής.

Τα μέρη της επιστολής

1. Χωροχρονικό πλαίσιο αναφοράς: γράφεται στο πάνω δεξιό άκρο και περιλαμβάνει τον τόπο και το χρόνο κατά τον οποίο γράφεται η επιστολή:

2. Η προσφώνηση:

3. Το περιεχόμενο της επιστολής

•         Πρόλογος

Aφορμή για τη σύνταξη της επιστολής και στόχος του επιστολογράφου.

•         Κύριο Μέρος

- Έκθεση ενός θέματος, ενός προβλήματος, ενός φαινομένου, μιας άποψης κτλ.

- Απόδειξη με τη χρήση λογικών επιχειρημάτων, τεκμηρίων, διαπιστώσεων,  

  παραδειγματικών αναφορών, μαρτυριών.

- Απόκρουση των αντίπαλων επιχειρημάτων (προβολή αντιρρήσεων, επιφυλάξεων,

  περιορισμών), που ισχυροποιεί τη θέση του αποστολέα.

•        Επίλογος

Περιεκτική ανακεφαλαίωση κατά την οποία ο επιστολογράφος εκφράζει σκεπτικισμό, συγκρατημένη αισιοδοξία ή καλεί τον /την αποδέκτη της επιστολής: να συμμεριστεί, να κατανοήσει, να ευαισθητοποιηθεί, να ανταποκριθεί έμπρακτα, να αναλάβει πρωτοβουλίες, να κινητοποιήσει φορείς.

·         Η αποφώνηση

(ανάλογη με την προσφώνηση) Με αγάπη, Με εκτίμηση, Με σεβασμό, Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία (για επιστολή στον τύπο)

Ανοιχτές επιστολές που δημοσιεύονται στον τύπο

Οι επιστολές αυτές μπορεί να απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή μια συγκεκριμένη Αρχή, αλλά έχουν ως στόχο να λάβει γνώση του περιεχομένου τους η κοινή γνώμη, γι’ αυτό και δεν περιέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες. Διατηρούν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της επιστολής ως προς τη δομή τους και ενδείκνυται να έχουν τίτλο. Χαρακτηρίζονται από συντομία, επίσημο ύφος, κυριολεκτική γλώσσα, σαφήνεια και ακρίβεια στη διατύπωση του περιεχομένου και λογική οργάνωση των μερών. Όταν στοχεύουν σε έντονη διαμαρτυρία, πρέπει να αποφεύγονται η ειρωνεία, οι προσβλητικοί υπαινιγμοί και οι ύβρεις.

Παράδειγμα

ΑΘΗΝΑ  24 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016

ΠΡΟΣ:

Τα συνδικαλιστικά σωματεία του Τύπου

Τους διευθυντές των ΜΜΕ που τίμησαν την απεργία

Τους συναδέλφους δημοσιογράφους

Αγαπητοί φίλοι και φίλες,

Εδώ και μια εβδομάδα τα σωματεία του Τύπου έχουν προκηρύξει απεργίες αντιστεκόμενα στην κατάθεση του Ασφαλιστικού πολυνομοσχεδίου το οποίο πλήττει τους δημοσιογράφους και αλλάζει το χάρτη συνολικά στον τομέα της παροχής ενός δίχτυ ασφαλείας για την κοινωνία μας.

Παρά τις ανακοινώσεις της ΠΟΕΣΥ περί ικανοποίησης για το αποτέλεσμα των κινητοποιήσεων η πικρή αλήθεια είναι ότι στο διαδίκτυο η συντριπτική πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης έχουν σπάσει την απεργία, ενώ οι εφημερίδες και τα περιοδικά κατάφεραν με τον τρόπο που όλοι καταλαβαίνουμε να εκδώσουν κανονικά τα φύλλα του Σαββατοκύριακου. Αυτή η απεργία έχει δρόμο ακόμα για να πετύχει το στόχο της.

Στον τομέα μάλιστα του διαδικτύου αυτή τη στιγμή από τα αμιγώς ενημερωτικά ΜΜΕ που δεν σχετίζονται με εφημερίδες/ραδιόφωνα/τηλεοράσεις και δεν έχουν ως ιδιοκτήτη κόμματα τηρούν την απεργία μόνο το ThePressProject.gr και το TVXS.gr. Ως ιδιοκτήτης του TPP, ενός μέσου που στηρίζεται μόνο στις καθημερινές μικροδωρεές, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η συνέχιση της απεργίας θα αποβεί μοιραία για την πιθανότητα επιβίωσής του.

Ήρθε η ώρα τα σωματεία να αναλάβουν τις ευθύνες τους έτσι ώστε ο κόσμος να καταλάβει τους στόχους και την ουσία της απεργίας. Για να γίνει αυτό προτείνουμε:

1.  Την δημιουργία καθημερινού τηλεοπτικού προγράμματος / δελτίου που θα μεταδίδεται από τις δημόσιες συχνότητες τηλεόρασης, την αρχισυνταξία της οποίας θα αναλάβουν τα σωματεία.

2.  Την δημιουργία απεργιακού καθημερινού φύλλου. Με βάση όσα προβλέπονταν και σε  παλιότερες αποφάσεις του Διασωματειακού και της ΕΣΗΕΑ θα βρεθούν εφημερίδες που θα διαθέσουν τις υποδομές τους προκειμένου να εκδοθεί ειδικό απεργιακό φύλλο.

3.  Την λειτουργία απεργιακού ραδιοφώνου: Αυτή τη στιγμή σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη λειτουργούν αυτοδιαχειριζόμενοι ραδιοφωνικοί σταθμοί που με βάση όσα προβλέπονταν και σε  παλιότερες αποφάσεις του Διασωματειακού και της ΕΣΗΕΑ θα βρεθούν να προσφέρουν τις υποδομές τους προκειμένου να διαμορφωθεί έκτακτο καθημερινό ραδιοφωνικό πρόγραμμα.

4.  Την λειτουργία διαδικτυακής καθημερινής απεργιακής ενημέρωσης: Είτε με την τιμητική εξαίρεση στα διαδικτυακά ΜΜΕ που τίμησαν την απεργία των σωματείων προκειμένου να μεταδίδουν νέα αποκλειστικά σχετικά με την απεργία (ασφαλιστικό, διαπραγμάτευση) είτε με την δημιουργία και την λειτουργία προσωρινής κοινής απεργιακής διαδικτυακής ιστοσελίδας. Η εταιρία BitsnBytes είναι διατεθειμένη να προσφέρει τις υποδομές του ThePressProject καθώς και την τεχνογνωσία για την λειτουργία αυτής της ιστοσελίδας, εφόσον τα σωματεία είναι διατεθειμένα να αναλάβουν την ευθύνη τους και όχι μόνο να καταγγέλλουν τους "άθλιους" του διαδικτύου αλλά να επιβραβεύσουν απλά και λεκτικά αυτούς που διακινδυνεύουν ακόμα και την ίδια τους την ύπαρξη προκειμένου να στηρίξουν την απεργία. Το ThePressProject είναι επίσης διατεθειμένο να διαθέσει την πλατφόρμα διαφάνειας OpenProject που αναλύει άρθρο/άρθρο το ασφαλιστικό νομοσχέδιο και προβάλει τις πραγματικές του διαστάσεις στους πολίτες.

Αγαπητοί φίλοι και φίλες

Αυτή η απεργία μπορεί να έχει αποτέλεσμα μόνο αν αποδείξει ότι δεν ευνοεί τους ολιγάρχες, δεν ευνοεί την κυβέρνηση και δεν γίνεται μόνο για την προστασία των μελών των σωματείων αλλά και για την κοινωνία ολόκληρη.

Αυτή η απεργία δεν πρέπει να μετατραπεί σε ένα μηχανισμό εξόντωσης όσων τιμούν και σέβονται τα σωματεία του Τύπου.

Αυτή η απεργία αν δεν μπορέσει να εκπληρώσει τον στόχο της θα οδηγήσει στην πλήρη απαξίωση και αποδυνάμωση των σωματείων.

Ας αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους.

Κώστας Εφήμερος

ThePressProject.gr

Επιστολές που απευθύνονται σε μια συγκεκριμένη Αρχή ή σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο που βρίσκεται σε κάποιο αξίωμα.

Το περιεχόμενο και ο στόχος αυτών των επιστολών (ενημέρωση, διαμαρτυρία, εισηγήσεις κτλ.) συνδέονται άμεσα με την ιδιότητα ή το αξίωμα του δέκτη π.χ. επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας για διατύπωση εισηγήσεων ή για έκφραση διαμαρτυρίας σε ένα θέμα σχετικό με την Παιδεία ή επιστολή προς μία συγκεκριμένη Αρχή που στοχεύει στη διατύπωση ενός συλλογικού αιτήματος. Τα γνωρίσματά τους ως προς τη δομή και το ύφος, είναι κοινά με αυτά της ανοιχτής επιστολής. Είναι δυνατόν, όμως, να χαρακτηρίζονται από εντονότερη επίκληση στο ήθος του συγκεκριμένου δέκτη, εφόσον αυτό εξυπηρετεί τους στόχους της συγκεκριμένης επιστολής. Ως εκ τούτου, ανάλογα με τη σκοπό της, η επιστολή αυτή χρησιμοποιεί θετική/επιδοκιμαστική ή αρνητική/αποδοκιμαστική φρασεολογία.

Παράδειγμα

Προς:

ΔήμαρχοΛεμεσού

Κον Ανδρέα Χρίστου

Αγαπητέ Δήμαρχε,

Με την παρούσα επιστολή μου σας μεταφέρω τους προβληματισμούς μου για κάποια ζητήματα που αφορούν τον Δήμο μας και τον εντοπισμό κάποιων προβλημάτων τα οποία πιστεύω ότι θα έχετε εντοπίσει και εσείς.

1. Πλατεία Κάστρου:

            Τα έργα ανάπλασης έχουν ολοκληρωθεί αλλά εντοπίζονται τα εξής προβλήματα:

(α) Τα στέγαστρα που έχουν τοποθετηθεί δεν προσφέρουν προστασία από τον ήλιο και τη βροχή, ίσως επειδή δεν υπάρχει η απαιτούμενη κλίση σε αυτά.

            Κάποιοι καταστηματάρχες εισηγήθηκαν να τοποθετήσουν με δικά τους έξοδα τέντες πάνω στα στέγαστρα οι οποίες να ανοιγοκλείνουν και όταν κλείνουν μπαίνουν μέσα σε μια διακριτική θήκη που είναι αυτή που θα τοποθετηθεί στις άκριες των στεγάστρων και η οποία μπορεί να βαφτεί στο ίδιο χρώμα του ξύλου. Ζήτησα όπως με εφοδιάσουν με φωτογραφίες αυτών των τεντών. [...]

[...]Εισηγούμαι, μόλις ολοκληρωθούν τα έργα της ανάπλασης και πάρουμε τα χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα στέγαστρα να ξηλωθούν και να τοποθετηθούν σε στάσεις λεωφορείων.

Αντιλαμβάνομαι ότι θα έπρεπε έκανα αυτήν την εισήγηση όταν είχαν παρουσιαστεί τα σχέδια της ανάπλασης αλλά είναι διαφορετικό να βλέπεις κάτι σε σχέδιο και διαφορετικό να το βλέπεις στην πραγματικότητα.

 (β) Παρά το ότι απαγορεύεται η είσοδος σε τροχοφόρα εντός της πλατείας, εντούτοις είναι συχνή η διακίνηση μοτοσικλετών με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η σωματική ακεραιότητα των πεζών αλλά και να προκαλείται οχληρία.

Σε μια περίπτωση μάλιστα, κάποιος μοτοσικλετιστής επιτέθηκε προκαλώντας σωματικές βλάβες σε καταστηματάρχη ο οποίος τόλμησε να του κάνει παρατήρηση.

Ίσως θα έπρεπε να υπάρχει αστυνόμευση τόσο από τους τροχονόμους του Δήμου Λεμεσού όσο και από το Τμήμα Τροχαίας της Αστυνομίας.

Δεν έχω προσέξει αν υπάρχουν σχετικές απαγορευτικές πινακίδες. Αν όχι, θεωρώ ότι θα πρέπει να τοποθετηθούν άμεσα.

(γ) Στην είσοδο της πλατείας απέναντι από το παλιό λιμάνι εξακολουθούν να σταθμεύουν ταξί, εμποδίζοντας την ορατότητα και την προσπέλαση στην πλατεία. Πέραν αυτού του προβλήματος, έχω δεχθεί παράπονα από εργαζόμενους στην πλατεία ότι οι οδηγοί ταξί που σταθμεύουν εκεί παρενοχλούν τις διερχόμενες κοπέλες.

Μετά από παράκληση των οδηγών ταξί υποδείχθηκαν από τον Δήμο Λεμεσού σε διάφορα σημεία της πόλης χώροι αναμονής των ταξί οι οποίοι μάλιστα μπογιατίστηκαν με πράσινη μπογιά καθ’ υπόδειξή τους. Προσωπικά δεν είδα σε οποιοδήποτε από αυτούς τους χώρους να σταθμεύει ταξί.

Επιπλέον, στον χώρο στάθμευσης που βρίσκεται ανάμεσα στον κυκλικό κόμβο και την είσοδο του παλιού λιμανιού υπάρχουν χώροι αναμονής για ταξί αλλά οι οδηγοί τους επιμένουν να βρίσκονται σταθμευμένοι στην είσοδο της Πλατείας. Με την συχνότερη αστυνόμευση από τους Τροχονόμους του Δήμου αλλά και από την Τροχαία της Αστυνομίας θα μπορούσε να λυθεί και αυτό το πρόβλημα μαζί με το πρόβλημα των μοτοσικλετών που αναφέρω πιο πάνω.

2. Ρύθμιση τροχαίας κίνησης:

Το κακό παράγινε με την αλόγιστη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου. Δεν υπάρχει πεζοδρόμιο στη Λεμεσό πάνω στο οποίο να μη βλέπουμε παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Ακόμα και οι ράμπες που κατασκευάστηκαν στις άκριες πεζοδρομίων για τα άτομα με κινητικά προβλήματα και για όσους χρησιμοποιούν καρότσια, κατάντησαν να χρησιμοποιούνται από τα αυτοκίνητα για να ανεβαίνουν με ευκολία πάνω στα πεζοδρόμια.

Επιπλέον, αυξάνεται συνεχώς η τροχαία κίνηση και σε περιοχές που οι δρόμοι είναι στενοί (π.χ. Αγίου Ανδρέου, Ρήγα Φεραίου) βλέπουμε παρκαρισμένα αυτοκίνητα ένθεν κι’ ένθεν με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη έως και αδύνατη η ταυτόχρονη διέλευση δύο οχημάτων με αντίθετες πορείες και αν τύχει να περάσει και κάποιο από τα μεγάλα λεωφορεία τότε μπλοκάρει η τροχαία κίνηση.

Εισηγούμαι να αφιερωθεί ένας μήνας για αυτήν την εκστρατεία η οποία θα μπορούσε να έχει το σύνθημα «Μαθαίνω να κινούμαι με το λεωφορείο για τη δική μου ευκολία, για την πόλη μου». Σε αυτόν το μήνα να διοργανωθούν παρουσιάσεις σε μεγάλους χώρους εργασίας (δημόσιους και ιδιωτικούς) σε Σχολεία αλλά και σε συμπλέγματα ενοριών σε συνεργασία και με τα Συνοικιακά Συμβούλια, στις οποίες οι κάτοικοι των συγκεκριμένων ενοριών να μπορούν να πληροφορηθούν για τις στάσεις λεωφορείων που βρίσκονται στις περιοχές τους και ποια δρομολόγια μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να μεταφερθούν σε άλλες περιοχές της Λεμεσού όπως τη συχνότητά τους. Κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται δωρεάν τα λεωφορεία ώστε να δοθεί κάποιο κίνητρο για να τα δοκιμάσουν οι δημότες. Εννοείται ότι θα πρέπει να φροντίσουμε να δοθεί μεγάλη δημοσιότητα και προβολή αυτής της εκστρατείας ώστε να λάβουν γνώση αν είναι δυνατόν όλοι οι δημότες αλλά και για να εξασφαλιστούν χορηγοί.[...]

[...] 3. Απευθείας μετάδοση των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου:

Σκεφθείτε πόσο πρωτοποριακό θα ήταν να δίναμε στους συνδημότες μας και σε όσους άλλους που ενδιαφέρονται για τη Λεμεσό, την ευκαιρία να παρακολουθούν από το σπίτι τους τις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσω της ιστοσελίδας του Δήμου Λεμεσού και εννοείται ότι θα μπορεί να διακόπτεται η σύνδεση για θέματα τα οποία πρέπει να συζητούνται και να αποφασίζονται κεκλεισμένων των θυρών.

Βέβαια αναγνωρίζω τον κίνδυνο λαϊκισμού και υπέρμετρης επίδειξης που μπορεί να καταλάβει όλους μας. Αλλά θέλω να πιστεύω ότι δεν θα αλλάξει κάτι στη συνήθη συμπεριφορά μας εάν εφαρμόσουμε αυτό το σύστημα.

Θα μπορούσαμε να προβάλλαμε και διαφημίσεις ταυτόχρονα με την προβολή των συνεδριάσεων και τα έσοδα να τα διαθέτουμε για τα κοινωνικά προγράμματα του Δήμου.

Αγαπητέ Δήμαρχε,

Παρακαλώ όπως έχω συνάντηση μαζί σας για συζήτηση των πιο πάνω και για να σας παρουσιάσω φωτογραφίες τις οποίες έβγαλα η ίδια αλλά και άλλες τις οποίες πήρα από το Lemesos-Blog σχετικά με όσα αναφέρω πιο πάνω.

Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.

Με εκτίμηση,

Εύη Φ. Τσολάκη