Ο Πληροφοριακός Λόγος

Ο πληροφοριακός λόγος μπορεί να διακριθεί σε τυπικά πληροφοριακό, επιστημονικό και διερευνητικό. Ο τυπικά πληροφοριακός λόγος είναι αυτός που καταγράφει τη "γνωστή", τη "δεδομένη" πραγματικότητα (αν υπάρχει τέτοια) ή αναφέρεται σε συμβάντα προσιτά ή εύκολα ελέγξιμα από τον αναγνώστη/ακροατή. Τα ειδησεογραφικά κείμενα των μέσων ενημέρωσης, τα λήμματα μιας εγκυκλοπαίδειας, οι άτλαντες, τα τεχνικά εγχειρίδια, πολλά από τα σχολικά εγχειρίδια κλπ. αποτελούν τυπικές περιπτώσεις πληροφοριακών κειμένων. Όλων αυτών των κειμένων στόχος είναι ο τρίτος παράγοντας του επικοινωνιακού τριγώνου, η φυσική/ κοινωνική πραγματικότητα και η περιγραφή της.

Επειδή τα γεγονότα δεν οργανώνονται από μόνα τους, δεν είναι δυνατόν να υπάρξει καθολικό οργανωτικό πρότυπο ενός πληροφοριακού κειμένου. Οποιαδήποτε οργανωτική αρχή θα πρέπει να μη συνδέεται με γεγονότα, να είναι άλλης φύσης. Έτσι, η χρονολογική σειρά των γεγονότων μας δίνει αφηγηματικά αποτελέσματα, η χωρική συσχέτιση γεγονότων μας δίνει περιγραφικά αποτελέσματα και ούτω καθεξής. Μ' άλλα λόγια, οι τρόποι αναπαράστασης του πραγματικού προσφέρονται για την οργάνωση των πληροφοριών. Επίσης, τα γεγονότα μπορούν να διευθετηθούν και με βάση τα δομικά πρότυπα άλλων ειδών λόγου: για παράδειγμα, ένα κείμενο πειθούς "υποχρεώνει" τα γεγονότα να πάρουν τη θέση τους σε τέτοια σημεία του κειμένου, που να διευκολύνουν την αποτελεσματικότητα της πειθούς. Το ίδιο συμβαίνει και με ένα κείμενο προσωπικής έκφρασης όπως η επιστολή σε φιλικό πρόσωπο.

Το ύφος του πληροφοριακού λόγου είναι το απλό ύφος σε αντίθεση με το επιτηδευμένο ύφος του λόγου πειθούς ιδιαίτερα. Είναι η ίδια η φύση του πληροφοριακού λόγου που επιβάλλει την απλότητα στην γλωσσική απόδοση των πληροφοριών. Η έρευνα έχει επισημάνει μια σειρά από σημασιολογικά γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν το ύφος πληροφοριακών κειμένων. Σε τυπικά πληροφοριακά κείμενα απουσιάζει το επιστημονικό λεξιλόγιο και οι νεολογισμοί. Όταν πρέπει να χρησιμοποιηθούν αφηρημένες έννοιες, αυτές εκλαϊκεύονται. Επίσης, αποφεύγονται οι συνδηλωτικές σημασίες, γιατί οι πληροφορίες πρέπει να αποδίδονται με γλώσσα που κυριολεκτεί. Για τον ίδιο λόγο παρατηρείται πολύ περιορισμένη χρήση σχημάτων λόγου. Διαπιστώνεται εκτεταμένη χρήση συνωνύμων, που γενικά προφυλάσσει από τις επαναλήψεις, αλλά σε μεγάλες δόσεις καταντά αρρώστια (για παράδειγμα, η "συνωνυμομανία κάποιων δημοσιογράφων).

Εκτός από σημασιολογικά έχουν απομονωθεί και γραμματικά χαρακτηριστικά του πληροφοριακού ύφους. Αποφεύγεται η χρήση πρώτου προσώπου, του προσώπου που σημαδεύει κείμενα προσωπικής/ συλλογικής έκφρασης, γιατί σε τυπικά πληροφοριακά κείμενα ο κομιστής των πληροφοριών έχει δευτερεύουσα σημασία. Το μήκος των προτάσεων γενικά είναι μέτριο, αφού δεν προτιμώνται προτασιακές δομές με συστατικά επιπλέον των βασικών (ΟΦ-υποκείμενο/ ΡΦ-κατηγόρημα, δηλαδή το ρήμα και τα υποχρεωτικά ή προαιρετικά συμπληρώματά του). Αυτό σημαίνει ότι αποφεύγεται ο υποταγμένος λόγος, που απαντά συχνά σε κείμενα πειθούς, επειδή αυτό που προέχει είναι η κατάθεση των πληροφοριών και όχι η ένταξή τους σε πλαίσιο λογικών σχέσεων (προϋποθέσεων, αιτιολόγησης κ.ά.). Απόρροια του γνωρίσματος αυτού είναι και η απλουστευμένη στίξη. Παράλληλα, αποφεύγεται και η μακροσκελής παράταξη, που επιμηκύνει άκομψα τον λόγο και δίνει στον αποδέκτη την εντύπωση της συσσώρευσης πληροφοριών. Τέλος, η χρήση επιθέτων είναι περιορισμένη, γιατί τα ("κοσμητικά", δηλαδή τα αξιολογικά) επίθετα μετατρέπουν τα (αδιαμφισβήτητα) γεγονότα σε (αμφισβητούμενες) γνώμες.

Ο δημοσιογραφικός λόγος

Στη δηµοσιογραφία διακρίνουµε δύο βασικούς τοµείς: την ειδησεογραφία, που ασχολείται ειδικά µε την αναγραφή ειδήσεων σχετικά µε γεγονότα που ενδιαφέρουν τον άνθρωπο και επηρεάζουν τη ζωή του, και την ερµηνευτική δηµοσιογραφία (άρθρο, σχόλιο κλπ.), που ερµηνεύει και σχολιάζει τις ειδήσεις. Βέβαια, σχόλια θα συναντήσουµε σε πολλές περιπτώσεις και µέσα σε ειδησεογραφικά κείµενα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ιδιαίτερο σηµασία έχει το κατά πόσο εύκολα διακριτό είναι το σχόλιο από την καθαυτό είδηση. Η τελευταία αποτελεί την παρουσίαση ενός γεγονότος που έχει εξακριβωθεί ότι συνέβη, ενώ το σχόλιο είναι η ερµηνεία του δηµοσιογράφου, η οποία µετά από έλεγχο, µπορεί να αποδειχθεί λανθασµένη ή σωστή.

Κάτι άλλο που θα πρέπει να έχουµε υπόψη µας (και βέβαια κατά την ανάλυση όχι µόνο του δηµοσιογραφικού λόγου) είναι το εξωγλωσσικό πλαίσιο και ο δέκτης του δηµοσιογραφικού κειµένου. Το τι θα καταλάβει ή το κατά πόσο θα αποδεχτεί ή όχι την παρουσίαση µιας είδησης ή τα σχετικά σχόλια, εξαρτάται από παράγοντες όπως οι γνώσεις του, η ιδεολογία του, η κοσµοθεωρία του. Όσον αφορά τον ποµπό, δηλ. το δηµοσιογράφο, συνήθως δεν καταγράφει τα γεγονότα απλώς ως ουδέτερος παρατηρητής αλλά τα αξιολογεί και τα παρουσιάζει µε την ανάλογη έµφαση ή τα ερµηνεύει. Αυτό σηµαίνει ότι τα βλέπει από µια ορισµένη  οπτική γωνία, ανάλογα µε την οποία ιεραρχεί τις πληροφορίες και τις κατανέµει στον τίτλο, την περίληψη ή την ανάπτυξη της είδησης.

Οργάνωση του δηµοσιογραφικού λόγου

Ένα ειδησεογραφικό κείµενο αναπτύσσεται σε τρεις βαθµίδες: πρώτα συνοψίζονται τα γεγονότα σε µια περίοδο που αποτελεί και τον τίτλο της είδησης. Στη συνέχεια ακολουθεί η περιληπτική έκθεσή τους και τέλος η αναλυτική αφηγησή τους, που αποτελεί και το κύριο σώµα του κειµένου. Κατά την παρουσίαση ενός γεγονότος συνήθως δηλώνουµε τον τόπο, τον τρόπο, την αιτία, το σκοπό και το αποτέλεσµα, ενώ αναφέρουµε και στοιχεία για τα πρόσωπα που συµµετέχουν (π.χ. όνοµα, ηλικία, επάγγελµα), συχνά εστιάζοντας σε κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, που µπορεί να έχει σχέση µε το γεγονός. Γενικά, ακολουθώντας κάποιους κανόνες δηµοσιογραφικής δεοντολογίας, µια είδηση θα πρέπει να απαντά σε ερωτήµατα όπως τι;, ποιος;, πού;, γιατί;, πώς;, και πρέπει να είναι γραµµένη µε συντοµία, σαφήνεια, ακρίβεια και απλό αλλά ελκυστικό ύφος.

Η γλωσσολογία και η ανάλυση λόγου ειδικότερα ενδιαφέρονται για την υπόρρητη έκφραση της ιδεολογίας, όπως αυτή κωδικοποιείται στις γραµµατικές και λεξικές επιλογές ενός συντάκτη ή οµιλητή, ή διαχέεται στις προϋποθέσεις και τα υπονοήµατα που µοιράζονται ποµπός και δέκτες ενός δηµοσιογραφικού κειµένου και που χωρίς αυτά η πρόσληψη και η κατανόησή του καθίσταται προβληµατική. Πιο συγκεκριµένα:

α) η χρήση λόγιων λέξεων (όλεθρος, ανέλεγκτος, ολισθαίνω), που θεωρείται ότι προσδίδουν έναν τόνο σοβαρότητας και εγκυρότητας στον λόγο,

β) η χρήση ορολογίας (κλωνοποίηση, παγκοσµιοποίηση, διαδίκτυο), που υπαγορεύει την ιδέα του αυστηρού επιστηµονικού και τεχνικού πνεύµατος,

 γ) η παθητικοποίηση (συνελήφθησαν είκοσι διαδηλωτές κατά τα χθεσινά επεισόδια αντί ύστερα από εντολή του αρµόδιου εισαγγελέα κ. Τάδε η αστυνοµία συνέλαβε κλπ.), δηλαδή η αποφυγή της ενεργητικής σύνταξης, που θα αποκάλυπτε δρώντα πρόσωπα, υπεύθυνα για δυσάρεστα συµβάντα·,

δ) η εστίαση σε αξιολογικά επίθετα (σηµαντικά κέρδη των επενδυτών), που εξυπηρετεί ιδιαίτερα τη διατύπωση κρίσεων και σχολίων,

ε) η "διχαστική" χρήση αντωνυµιών (η οµάδα του εµείς ως έκφραση της ιδεολογικής συµπαράταξης απέναντι στην οµάδα του αυτοί ως έκφραση του αντίπαλου συνασπισµού),

στ)·οι µεταφορές (το "Βατερλό" της εξωτερικής πολιτικής, η "βουτιά" του δείκτη του Χρηµατιστηρίου) και οι µετωνυµίες (η Λευκωσία = η κυπριακή κυβέρνηση, οι Βρυξέλλες = η Ε.Ε.), καθιερωµένα εργαλεία µιας διεθνοποιηµένης δηµοσιογραφικής αργκό,

ζ)·η υποδηλωτική χρήση της στίξης στον γραπτό λόγο (υποσµηναγός (!) αφαίρεσε τις απόρρητες δισκέτες, µικροί στις µεγάλες ώρες) και ο σκόπιµος παρατονισµός στον προφορικό λόγο (ΤΟ γεγονός της χρονιάς), γνωστές στρατηγικές της λαϊκίζουσας δηµοσιογραφίας.

Τα παραπάνω είναι µερικά από τα γλωσσικά µέσα που έχουν µελετηθεί και συνδεθεί µε την απόκρυψη ή την υποδήλωση ιδεολογικών επιλογών.

Παράλληλα, στο µακροεπίπεδο ενός κειµένου ή λόγου, και ιδιαίτερα στο πλαίσιο της επιχειρηµατολογίας, ανάλογο ρόλο πιστεύεται ότι παίζουν ορισµένες αξιολογικές παραδοχές γύρω από έννοιες όπως "λαός", "έθνος", "φυλή", "παράδοση", "ιστορία", "δηµοκρατία", "γλώσσα" κ.ά. Οι παραδοχές αυτές, αν και επίµαχες, συχνά εξυπακούονται ως άρρητες προκείµενες από όπου προκύπτουν -υποτίθεται- συµπεράσµατα που το κοινό δέχεται αδιαµαρτύρητα ή, τουλάχιστον, κατανοεί χωρίς  να απαιτείται λεπτοµερής στήριξή τους. Συνεπώς, η ιδεολογική στράτευση ή η κοµψή απόκρυψή της, µε γλωσσικά εργαλεία σαν αυτά που προαναφέρθηκαν, πρέπει να θεωρηθούν θεµελιώδη γνωρίσµατα του είδους της επικοινωνίας που επιδιώκουν τα ΜΜΕ αλλά και αντικείµενο διαπραγµάτευσης µε το κοινό στο οποίο στοχεύουν.

Οι µελέτες που κινούνται στο πλαίσιο της παραδοσιακής υφολογίας συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στους τίτλους της πρώτης σελίδας των εφηµερίδων ή τις περιλήψεις που ανοίγουν τα δελτία ειδήσεων στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο, το "σήµα κατατεθέν" της σύγχρονης δηµοσιογραφίας. 'Ετσι, σε ό,τι αφορά τη σύνταξη, φαινόµενα µε σχετικά υψηλή συχνότητα εµφάνισης (ιδιαίτερα στον τύπο) θεωρήθηκαν:

α) η αντιστροφή της σειράς Υποκείµενο-Ρήµα, που σε γλώσσες όπως η νέα ελληνική δεν είναι η πλέον αναµενόµενη και χρησιµοποιείται για να προβληθεί η καινούρια πληροφορία µιας πρότασης (Σκληραίνει η στάση των Σκοπίων για το όνοµα),

β) η πρόταξη επιρρηµατικών, που φέρνει στο προσκήνιο συστατικά της καινούργιας πληροφορίας, όπως ο χώρος ή ο χρόνος των συµβάντων ('Εως τις 9.00 σήµερα τα καταστήµατα),

γ) η εκτεταµένη χρήση προσδιορισµών πριν ή µετά την κεφαλή µιας ονοµατικής φράσης (ουσιαστικό) και, µάλιστα, αξιολογικών επιθέτων, που φορτίζουν συναισθηµατικά τον λόγο (Ιδιαίτερα ευνοϊκό κλίµα στην οικονοµία),

δ) η παθητικοποίηση, σύνταξη που εναρµονίζεται µε το τυπικό, επίσηµο και απρόσωπο ύφος, το οποίο συχνά υιοθετούν οι επαγγελµατίες δηµοσιογράφοι, κατεξοχήν στους τίτλους (Η διαφορά 3% θεωρείται ασφαλής από τους νικητές και ανατρέψιµη από τους ηττηµένους),

ε) η ονοµατοποίηση, δηλαδή η µετατροπή µιας ρηµατικής φράσης σε ονοµατική, όπου το ρήµα έχει αντικατασταθεί από οµόρριζο µεταβατικό ουσιαστικό (εξοικονοµώ ενέργεια>εξοικονόµηση ενέργειας), σύνταξη που επίσης χρησιµοποιείται ως στρατηγική υψηλού ύφους,

στ) οι ελλειπτικές δοµές (για παράδειγµα, η παράλειψη του άρθρου ή του ρήµατος της πρότασης), που κυριαρχούν στους τίτλους των ειδήσεων και έλκουν την καταγωγή τους από τη λαϊκίζουσα δηµοσιογραφία, η οποία καθιέρωσε ένα λόγο συνθηµατολογικό και υπαινικτικό, κλπ.

Στο επίπεδο του λεξιλογίου χαρακτηριστικά φαινόµενα θεωρήθηκαν:

α) το πλήθος νέων και ασυνήθιστων λεξικών φράσεων (τιµές-φωτιά, τιµολόγιο-µαϊµού, στροφή- καρµανιόλα),

β) το πλήθος των αξιολογικών επιθέτων που λειτουργούν ως ποιοτικά υπερθετικά (ανελέητος, πύρινος, αδιανόητος, σατανικός, εφιαλτικός), γ) η προτίµηση σε εκφραστικά κλισέ ('Ενα βήµα πριν από, υπάρχει άµεσος κίνδυνος να, ραγδαίες εξελίξεις σε),

γ) ο εκτεταµένος δανεισµός ιδιαίτερα από την αγγλική (δάνεια µεταφραστικά, όπως κλωνοποίηση, ή δάνεια αναφοµοίωτα, όπως θρίλερ, debate),

δ) η επιµονή στο τεχνικό λεξιλόγιο (για παράδειγµα της οικονοµίας: υποτίµηση, διολίσθηση, µετοχοποίηση),

ε) οι µεταφορές (Το πόρισµα της επιτροπής καίει τον Χ, ανάχωµα στην ανηθικότητα, τα θύµατα της φτώχειας),

στ) η µίµηση της άτυπης καθηµερινής γλώσσας (Μαγειρεύει µεταθέσεις το Υπουργείο, τα βρήκαν τελικά οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών) αλλά και η ποµπώδης γλώσσα (Αλώβητη εξέρχεται η οικονοµία, το 'Εθνος θρηνεί τον θάνατο του µεγάλου ηγέτη του),

ζ) ένα µεγάλο φάσµα λέξεων που εισάγουν παραθέµατα ή αφηγήσεις (είπε, επανέλαβε, δήλωσε, οµολόγησε) κλπ.

Παραδείγματα

Παράδειγμα 1

Σφόδρα δυσαρεστημένοι από το δημόσιο σύστημα υγείας, δηλώνουν οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι όπως όλα δείχνουν, έχουν ξεχάσει για τα καλά την πρόληψη και επισκέπτονται τον γιατρό (ιδιώτη), μόνο σε άκρως επείγουσες περιπτώσεις. 

Τον γιατρό δε αυτόν, τον αναζητούν από φίλους και γνωστούς, πράγμα που υποδηλώνει ότι το κοινωνικό δίκτυο στην Ελλάδα (και δη το οικογενειακό και φιλικό) εξακολουθεί να είναι ακόμη, πολύ ισχυρό.

Τα συμπεράσματα αυτά προέκυψαν από έρευνα που υλοποίησε ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, στην οποία διαπιστώνεται ότι οι άνθρωποι στην συμπρωτεύουσα, είναι πολύ δυσαρεστημένοι από τη δημόσια υγεία.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία to the point και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Δημήτρη Κατσαντώνη, για λογαριασμό του ΙΣΘ.

Αναφορικά με το κόστος των δημόσιων υπηρεσιών τα τελευταία δύο χρόνια, οι κάτοικοι εκτιμούν ότι σε ποσοστό 43% έχει  αυξηθεί,  ενώ σε ποσοστό μόλις 14% έχει ελαττωθεί.

Αλλά και ο οικογενειακός γιατρός της πολλά υποσχόμενης μεταρρύθμισης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, έχει μπει στο στόχαστρο θετικά όμως αυτή τη φορά, καθώς οι πολίτες εκτιμούν σε ποσοστό 48% ότι η υποχρεωτική επίσκεψη σε αυτόν, θα βελτιώσει την υπάρχουσα κατάσταση.

Ο ΕΟΠΠΥ από την άλλη πλευρά, αναδεικνύεται σε ασφαλιστικό φορέα- ομπρέλα- για όλους τους πολίτες, αφού το 72% έχει  κάνει χρήση των διαδικασιών του, όπως Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, ραντεβού κλπ. Σε ποσοστό δε 39,4% οι πολίτες αξιολογούν θετικά τις υπηρεσίες του Οργανισμού, ενώ το  11,9% μάλλον αρνητικά.

Όπως σχολιάζει ο πρόεδρος του ΙΣΘ Αθανάσιος Εξαδάκτυλος  "Μακριά από ιδεοληψίες και αγκυλώσεις, κομματικού ή άλλου χαρακτήρα, ο επιστημονικός μας φορέας, είναι από τους λίγους σε όλη τη χώρα που διεξάγει τέτοιου είδους έρευνες τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιοποιούμε άμεσα. Όπως φαίνεται από τις κάρτες της δημοσκόπησης, οι περισσότεροι Θεσσαλονικείς είναι δυσαρεστημένοι από τις υπηρεσίες υγείας στη χώρα μας σε ποσοστό 52,2%. Επίσης η δυσαρέσκεια για τη δημόσια υγεία φθάνει το 59% ενώ το 63% λέει ότι έχει... χειροτερεύσει τα τελευταία δύο χρόνια! Στο μεγάλο θέμα του οικογενειακού γιατρού, οι πολίτες περιμένουν πολλά, ωστόσο η συμμετοχή στη νέα αυτή δομή που επιχειρεί το υπουργείο υγείας –Όχι με τόσο μεγάλη επιτυχία μέχρι στιγμής- είναι μηδαμινή!"

Από  την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης Νίκος Νίτσας πρόσθεσε μεταξύ άλλων:  "Σε σοβαρό πρόβλημα υγείας, ένα ποσοστό 55,4% καταφεύγει και προτιμά τον ιδιωτικό φορέα, τους ιδιώτες γιατρούς και τα ιδιωτικά ιατρεία! Ιδιαίτερη σημασία έχει το κόστος των υπηρεσιών που έχει αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια (όπως εκτιμούν οι ερωτηθέντες). Υπάρχουν κι αυτοί που έχουν επιλέξει την ιδιωτική ασφάλιση, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν τα τεράστια προβλήματα του δημόσιου τομέα τα τελευταία χρόνια!" Ο κ. Νίτσας είπε ακόμη ότι "ο ΙΣΘ είναι από τους λίγους επιστημονικούς φορείς σε όλη τη χώρα που συνεχίζει να διερευνά τις σχέσεις ασθενών, γιατρών και δημοσίων υπηρεσιών σε μια ουσιαστική προσπάθεια να τις βελτιώσει και να συνδράμει στη... "θεραπεία". Θέλω να τονίσω κι εγώ ότι οι προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί για τον οικογενειακό γιατρό είναι πολύ μεγάλες και εκτιμώ... ανεδαφικές! Ως πολίτης αλλά και ως επιστήμονας ελπίζω να μην απογοητευθούν και να μην προδοθούν πάλι οι πολίτες από εξαγγελίες, αυταπάτες, ψευδαισθήσεις και καλές προθέσεις. Εμείς στον ΙΣΘ οφείλουμε να διαγνώσουμε το πρόβλημα και να προλάβουμε τη θεραπεία, ακόμη και αν ο ασθενής δεν πιστεύει ότι βρίσκεται στην εντατική και κινδυνεύει..."

Παράδειγμα 2

Οι κατά καιρούς συνεχιζόμενες σοβαρές «αντιπαραθέσεις και προκλήσεις» μεταξύ διαφόρων κρατών-εθνών, στον περασμένο αιώνα – με δύο παγκοσμίους πολέμους και πλείστες άλλες «φρικαλεότητες» -συνοδευόμενες πάντοτε, με άμεσες ή και έμμεσες απειλές κι εκβιασμούς ,

συνήθως αυτό να προέρχεται από τις ισχυρότερες δυνάμεις χωρών που επιδίωκαν «λαίμαργα» να προωθήσουν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα, δημιούργησαν σωρεία φοβερών κινδύνων και ρήξεων στην ανθρωπότητα με αποτέλεσμα να διασαλευθεί ως ένα μεγάλο βαθμό η «παγκόσμια τάξη και ηρεμία» και να διαταραχθεί πολλάκις η διεθνής ύφεση και ειρήνη. Λόγω λοιπόν, αυτών των πολύ δύσκολων συνθηκών και φορτισμένων καταστάσεων σε παγκόσμια κλίμακα, όπου επικρατούσε το χάος σε πολλές γωνίες της γης καθώς κι έντονο το στοιχείο της αμφισβήτησης και της αβεβαιότητας, του φόβου και της ανασφάλειας γενικότερα, και μέσα σ’ ένα ομιχλώδες δυσμενές περιβάλλον πλήρους «ασυνεννοησίας, καχυποψίας και διχασμών», υπήρξε η αδήριτη ανάγκη να στηθεί (όπως κι έγινε) ένας πανίσχυρος οργανισμός πολυεθνικότητας. Για να προστατεύει τούτος επαρκώς το φυσικό περιβάλλον και στη διεθνή νομιμότητα, καθώς και να διασφαλίζει πλήρως τα εθνικά δίκαια και τα ανθρώπινα δικαιώματα των λαών της οικουμένης. Ουαί κι αλίμονο.., εάν δεν υπήρχε και δεν είχε εγκατασταθεί για τον κόσμο ένας τέτοιος πολυσήμαντος διεθνής ανθρωπιστικός οργανισμός!, όπως «Ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών». Το σύνολο της ανθρωπότητας πλέον τότε, αστείρευτα θα «αιμορραγούσε» από δεινά. Βυθιζόμενο μες σ’ ένα απέραντο σκοτάδι… πολύμορφου τρόμου!, με πολλαπλάσιες «εθνικές τραγωδίες και συμφορές» απ’ ό,τι σήμερα, κάνοντας σκληρά αβάσταχτη τη ζωή όλων μας. Αφού, οι άνθρωποι, θα ξημερωνόντουσαν πια μόνιμα με τον εφιάλτη ενός πολέμου νέου, μέσα σε ένα πνιγηρό ασταθές κλίμα γενικευμένης αναρχίας! πλέον. Ας μη λησμονούμε, λοιπόν, ότι τούτος ο παγκόσμιος οργανισμός μετά την ίδρυσή του και στην έως τώρα ιστορική του διαδρομή, περιμάζεψε αρκετές τορπίλες νέων πολεμικών συρράξεων λίγο πριν να εκραγούν με θαυμαστή διπλωματική επιτυχία! Και τις αφόπλισε... που θα μπορούσαν αν δεν παρέμβαινε έγκαιρα κι αποφασιστικά ν’ αποβούν μοιραίες για τις κοινωνίες των εθνών και την παγκόσμια ειρήνη. Παρά τις όποιες δυσλειτουργίες των μηχανισμών του και τη χαλαρή «διπλωματική» στάση που επιδεικνύει, έναντι στη διεθνή πολιτική σκηνή, εντούτοις ο Ο.Η.Ε. διαδραμάτισε -κι ως σήμερα ακόμη- καθοριστικά ενεργό ρόλο και κέρδισε πολλές μάχες για την προάσπιση της διεθνούς ειρήνευσης-περνώντας ακόμη κι από δύσβατα «πανίσχυρα κέντρα εξουσιών». Φαίνεται, ν’ αντιστέκεται στις πιέσεις «πολεμόχαρων» μεγάλων αφεντάδων που συχνά του ασκούνε, αν κι από ένα μεγάλο μέρος της παγκόσμιας κοινής γνώμης κατηγορείται ο εν λόγω οργανισμός, ότι δεν κάνει καλά την δουλειά του!... Πάντως, όπως και να έχουν τα πράγματα, είναι οφθαλμοφανές πως ο σημερινός Ο.Η.Ε. θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει «το πολιτικό του υπόβαθρο» και να εξοπλισθεί με περισσότερα και «σύγχρονα όπλα ειρήνης» εάν θέλει πράγματι να σταθεί στο «ύψος των περιστάσεων» απέναντι στις ανθρώπινες κοινωνίες και ο ίδιος να επιβιώσει καλύτερα… Η τωρινή δομή του, δεν αφήνει εχέγγυα πλήρους προστασίας κι ασφάλειας για τη ζωή των εθνών και της ανθρώπινης ύπαρξης, αφού τα ισχυρά εργαλεία που σήμερα διαθέτει ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών, δεν υπακούουν αφοσιωτικά πλέον τον ίδιο στις εντολές του-όσον αφορά στα ύψιστα θέματα της ειρήνης-αλλά υπακούουν σε άνωθεν εντολές αστάθμητων παραγόντων, δηλαδή σ’ εκείνους που μισούν.. την ειρήνη κι αγαπούν τον πόλεμο. Οι ωμές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, από ορισμένους ιστάμενους (εξτρεμιστές) ηγέτες της πολιτικής που γίνονται όποτε, δεν αφήνουν καμιά «ειρήνη» και πουθενά ποτέ να ησυχάσει-αν δεν υπάρξει η «παραδειγματική τιμωρία» των ενόχων.

Τούτος, «ο ειρηνιστικός και πολυεθνικός οργανισμός», θα μπορούσε να ανατρέψει το εις βάρος των λαών σημερινό πολιτικό αδιέξοδο, εφ’ όσον του δοθεί επαρκής η βοήθεια και η στήριξη της διεθνούς κοινότητας. Τότε μόνο, θα λάμψει η γοητεία του! Και η παλικαριά του! Και ποτέ, κανένας «πόλεμος» δεν θα μπορούσε να το φοβίσει!...

Όλος ο κόσμος των Ηνωμένων Εθνών, αυτό επιθυμεί διακαώς από τον οργανισμό του: Το να είναι ανυποχώρητος-μπροστά στα «συμφέροντα» της ειρήνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, και της αυτοδιάθεσης των λαών της γης. Αυτός είναι ο κυρίαρχος ρόλος του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών στην αντιμετώπιση των κρίσεων, και η παγκόσμια κοινή γνώμη από αυτόν-περιμένει σήμερα στον 21ο αιώνα –μεγαλύτερη δράση και σθένος απ’ ό,τι στο παρελθόν. Σήμερα, στον 21ο αιώνα που διανύουμε, δυστυχώς, η σημερινή δομή του Ο.Η.Ε. βρίσκεται υπό καθεστώς ομηρίας των μεγάλων δυνάμεων. Η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να αντιδράσει άμεσα, το ταχύτερον για την ανατροπή αυτής της κατάστασης αν θέλει να επικρατήσει αυτή η παγκόσμια ειρήνη και ύφεση ανάμεσα σε λαούς και έθνη.

Από τον Γεώργιο Ν. Ξενοφώντα