Εργασίες μαθητών/τριών ¨Δημοσιογραφικός Λόγος"

ΟΜΑΔΑ 1^η

Δραστηριότητα 1^η

Το κείμενο αποτελεί δημοσιογραφικό άρθρο του Θ. Γεωργακόπουλου, στο οποίο αφηγείται μια επιχείρηση καταστολής πειρατών στη Σομαλία. Αρχικά, ο συντάκτης αναφέρεται στον αρχιπλοίαρχο της ελληνικής φρεγάτας, ο οποίος έλαβε σήμα κινδύνου από το FGC Sperrart για πιθανή επίθεση. Ο ίδιος έδωσε εντολή κινητοποίησης δυνάμεων σε εκείνο το σημείο. Έπειτα, οι πειρατές αντιλήφθηκαν ότι βρίσκονταν σε δυσχερή θέση και υποχώρησαν. Τότε ξεκίνησε η καταδίωξή τους, η οποία ήταν έντονη. Τέλος, οι πειρατές ανίκανοι να κάνουν οτιδήποτε προσεγγίζονται από άνδρες των ειδικών δυνάμεων που τους συνέλαβαν και τους οδήγησαν στην Κένυα για την έκδοσή τους στη Γερμανία.

Δραστηριότητα 2^η

Το κείμενο έχει αφηγηματικό ύφος, γιατί αφηγείται ένα γεγονός. Καταρχάς, στο άρθρο υπάρχουν αρκετοί σύνδεσμοι και επιρρήματα που δηλώνουν χρόνο, όπως για παράδειγμα «Ήταν λίγο μετά τις τρεις το μεσημέρι», «ταυτόχρονα», «ύστερα». Επιπλέον, τα περισσότερα ρήματα βρίσκονται σε γ΄ ενικό πρόσωπο, ενώ οι χρόνοι είναι παρελθοντικοί, στοιχεία που μας φανερώνουν το αφηγηματικό ύφος λόγου του κειμένου. Σκοπός του συγγραφέα είναι να αφηγηθεί το γεγονός σε άτομα που δεν βρίσκονταν εκεί, για αυτό υπάρχουν αρκετά στοιχεία περιγραφής τα οποία κάνουν το άρθρο πιο παραστατικό. Τέλος, με τη χρήση διαλόγου το κείμενο αποκτά δραματικότητα και κεντρίζεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ώστε να το διαβάσει μέχρι τέλους.

ΟΜΑΔΑ  2^η

Δραστηριότητα 2^η

Το ύφος λόγου του κειμένου 1 είναι πληροφοριακό και λιτό. Αρχικά, δεν περιέχει εξεζητημένες λέξεις και ο συντάκτης του χρησιμοποιεί απλό και κατανοητό λεξιλόγιο, προκειμένου να το καταλάβουν οι αναγνώστες. Μας πληροφορεί για την επικείμενη δίκη εξαιτίας μήνυσης που υπέβαλε ένας έγχρωμος Βέλγος υπήκοος από το Κογκό στον εκδότη των εικονογραφημένων με πρωταγωνιστή τον ήρωα Τεν-Τεν. Το δεύτερο, από την άλλη, κείμενο έχει πιο επιστημονικό ύφος λόγου και περιεχόμενο, καθώς παρουσιάζει τα αποτελέσματα μιας έρευνας και μας ενημερώνει για τις ψυχικές επιπτώσεις που μπορεί να προκληθούν από την ψεύτικη ζωή στην οποία παγιδευόμαστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σήμερα.

Δραστηριότητα 3^η

Κρίνουμε ότι οι τίτλοι των δύο κειμένων είναι πολύ πετυχημένοι και μπορούν να τραβήξουν το ενδιαφέρον του δέκτη, καθώς περιέχουν λέξεις και φράσεις που ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά. Ο πομπός χρησιμοποιεί ποιητική λειτουργία του λόγου, για να επιτύχει τον σκοπό του, ο οποίος είναι να παρακινήσει τον δέκτη. Στον πρώτο τίτλο χαρακτηριστική είναι η λέξη «σκαμνί» και στον δεύτερο η φράση «online ψέματα». Με αυτές δημιουργείται η επιθυμία στον αναγνώστη να διαβάσει όλο το κείμενο, για να το κατανοήσει και ερμηνεύσει.

ΟΜΑΔΑ 3^η

Δραστηριότητα 1^η

Στο συγκεκριμένο άρθρο ο συντάκτης (ομότιμος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων) πραγματεύεται τα προβλήματα παγκόσμιου χαρακτήρα που παρατηρούνται 71 χρόνια μετά τη λήξη του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου. Επίσης, θίγει τις διαφορές και συγκρούσεις ανάμεσα στις χώρες του Βορρά και του Νότου. Σκοπός του συντάκτη είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση/κινητοποίηση του αναγνώστη σχετικά με την οικονομική ανάπτυξη και τη διατήρηση της ειρήνης στα φτωχά και ευάλωτα σημεία του πλανήτη.

Δραστηριότητα 2^η

Τα σημεία του κειμένου στα οποία ο συντάκτης σχολιάζει την επικαιρότητα συνδέονται άμεσα με την προαναφερθείσα πρόθεση. Αναφέρεται σε αυτά τα γεγονότα με σκοπό να ενημερωθούν οι πολίτες και να έχουν συνείδηση για το τι συμβαίνει σε παγκόσμια κλίμακα. Επιπρόσθετα, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και παρακινεί τους αναγνώστες να δραστηριοποιηθούν με σκοπό τη βελτίωση αυτών των συνθηκών.

Δραστηριότητα 3^η

Το κείμενο έχει δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα της «Καθημερινής», η οποία έχει πληροφοριακό χαρακτήρα και τη μορφή διαδικτυακής εφημερίδας. Απευθύνεται στο πλατύ κοινό.

Δραστηριότητα 4^η

Ο λόγος του συντάκτη χαρακτηρίζεται από επιτηδευμένο και ακαδημαϊκό ύφος λόγου εξαιτίας του πληροφοριακού χαρακτήρα του κειμένου και του εξεζητημένου λεξιλογίου του. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν φράσεις, όπως «χειμαζόμενες περιοχές», «βραδυφλεγής βόμβα», «ευόδωση της παραπάνω διαδικασίας» κ.α.  Το ύφος του λόγου του συνάδει με τα σημαντικά και επίκαιρα θέματα που πραγματεύεται και σχετίζονται με επείγοντα προβλήματα της παγκόσμιας κοινωνίας.

ΟΜΑΔΑ 4^η

Δραστηριότητα 1^η

Αρχικά διακρίνουμε ότι και τα δύο κείμενα είναι δημοσιογραφικά. Παρόλα αυτά, το ύφος λόγου διαφέρει. Στο πρώτο κείμενο που είναι συνέντευξη του Νίκολα Μπέρνς, που είναι ακαδημαϊκός και πολιτικό πρόσωπο, ο λόγος είναι πιο επίσημος και αυτό συμβαίνει διότι το θέμα είναι πιο σοβαρό. Το λεξιλόγιο είναι πιο εξειδικευμένο, με πολιτικούς και οικονομικούς όρους, όπως «επένδυσε σε μέτρα ασφαλείας, προστασία πολιτών, προσφυγική κρίση». Αντίθετα, στο άλλο κείμενο παρατηρούμε απλό, προφορικό λόγο, διότι είναι συνέντευξη από έναν ηθοποιό, ο οποίος θίγει θέματα στοχευμένα προς την καθημερινότητα και οι απλοί άνθρωποι είναι πιο εύκολο να ταυτιστούν με αυτά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν «δε νιώθω προδομένος, Αφροδίτη μου…», «ρε παιδιά ηρεμήστε…». Επίσης, μιλά σε πρώτο ενικό πρόσωπο, γεγονός που κάνει το κείμενο πιο άμεσο. Μια ακόμα διαφορά ανάμεσα στα δύο κείμενα είναι ότι έχουν δημοσιευτεί σε διαφορετικά είδη ιστοσελίδων. Το πρώτο είναι στην «Καθημερινή», ενώ το δεύτερο στο Jenny. Gr. Γίνεται, επομένως, διαφοροποίηση στο κοινό στο οποίο απευθύνονται. Η πρώτη συνέντευξη απευθύνεται σε γνώστες της πολιτικής επικαιρότητας, ενώ η δεύτερη, του Σ. Μάϊνα, σε άτομα που ασχολούνται με καλλιτεχνικά θέματα και πιθανότατα θα τη σχολιάσουν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Δραστηριότητα 3^η

Στοιχεία προφορικότητας και ελλειπτικότητας του λόγου έχουν και οι δύο συνεντεύξεις, αλλά περισσότερα εμφανίζονται στη δεύτερη συνέντευξη εξαιτίας του γεγονότος ότι ο ερωτώμενος είναι ηθοποιός και το κοινό στο οποίο απευθύνεται πιο λαϊκό. Χαρακτηριστική είναι η επανάληψη (έχω ζήσει στην ίδια γειτονιά 32 χρόνια), ο μικροπερίοδος λόγος και η παρατακτική σύνταξη, η προσφώνηση στη δημοσιογράφο «Αφροδίτη μου» κ.α.

ΟΜΑΔΑ 5^η

Δραστηριότητα 1^η

Στην ελληνική επικαιρότητα αναφέρονται ο πρώτος, τέταρτος, πέμπτος και έκτος τίτλος. Ειδικότερα, διακρίνουμε σε αυτούς ονόματα ελληνικών περιοχών (Αγρίνιο, Αθήνα) και προβλήματα τα οποία συμπίπτουν με αυτά της ελληνικής κοινωνίας.

Δραστηριότητες 2^η , 3^η

Αρχικά, στους περισσότερους τίτλους παρατηρούμε την έντονη χρήση θαυμαστικών, εισαγωγικών, αποσιωπητικών και άνω-κάτω τελείας. Στον πρώτο τίτλο με τη χρήση θαυμαστικού δηλώνεται ενθουσιασμός και έμφαση. Στον δεύτερο και στον πέμπτο τίτλο τα αποσιωπητικά δηλώνουν την ειρωνεία και την αποδοκιμασία του δημοσιογράφου. Τέλος, τα εισαγωγικά στον τρίτο, πέμπτο, έβδομο και όγδοο τίτλο χρησιμοποιούνται για τη μεταφορική λειτουργία του λόγου με στοιχεία ειρωνείας.

Δραστηριότητα 4^η

Σε ορισμένους από τους τίτλους τα κεφαλαία γράμματα χρησιμοποιούνται, για να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη, αλλά και για να δηλώσουν την αρνητική αντίδραση του δημοσιογράφου.

Δραστηριότητα 5^η

Ο δημοσιογράφος σε έναν τίτλο έχει ως σκοπό να συμπυκνώσει τα νοήματα, είναι φανερή η απουσία ρήματος, η μεταφορική λειτουργία της γλώσσας σε ορισμένες λέξεις και η χρήση των σημείων στίξης (θαυμαστικό, εισαγωγικά, αποσιωπητικά…) προκειμένου να δηλωθεί ένα σχόλιο.