Προγραμματισμός διδασκαλίας Λογοτεχνίας Β΄ Λυκείου_2018-2019

ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΕΛ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ

Προγραμματισμός διδασκαλίας Λογοτεχνίας Β΄ τάξης του Λυκείου

Σχολικό έτος: 2018-2019

Διδάσκοντες: Ν. Αλέφαντος, Α. Βιολάκη, Π. Σεράνης, Γ. Σιψή.

Τα επιλεγμένα κείμενα για διδακτική αξιοποίηση:

1.      Μοιρολόγι της Φώκιας – Α. Παπαδιαμάντης

2.      Τελευταίο απόσπασμα από τη Φόνισσα – Α. Παπαδιαμάντης

3.      Ποιος ήτο ο φονεύς του αδελφού μου – Γ. Βιζυηνός

4.      Η τιμή και το χρήμα – Κ. Θεοτόκης

5.      Κατάδικος – Κ. Θεοτόκης

6.      Μυστική παπαρούνα Σ. Μυριβήλης

7.      Είμαστε Κάτι – Κ. Καρυωτάκης (Παράλληλο το «Δεν είμαστε ποιητές σημαίνει…» - Γ. Σαραντάρης)

8.      Επί Ασπαλάθων – Γ. Σεφέρης

9.      Τρία αποσπάσματα και ηχώ – Α. Εμπειρίκος

10.  Ανυπόταχτη Πολιτεία – Γ. Ρίτσος

11.  Νέα περί του θανάτου του Ισπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα – Ν. Εγγονόπουλος

12.  Άξιον Εστί – Ο. Ελύτης

13.  Απρίλης – Α. Τερζάκης

14.  Τα χταποδάκια – Μ. Καραγάτσης

15.  Δοκίμιο «Παράδοση και Ελληνικότητα», Γ. Σβορώνος

16.  Δοκίμιο «Ένα άλλο Π.Χ. ή Μ.Χ.», Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος

Διδακτική μεθοδολογία και αξιοποίηση των επιλεγμένων κειμένων

Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών/τριών, αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες που ευνοούν τον δημιουργικό διάλογο και συμβάλλουν στην ανάπτυξη αναγνωστικών δεξιοτήτων. 

Στο πλαίσιο αυτό η διδασκαλία της Λογοτεχνίας δεν μπορεί παρά να στοχεύει, ώστε οι μαθητές/τριες να μπορούν:

α) να βιώσουν τη λογοτεχνία ως πηγή εμπειριών, ως διαλεκτική συγκρότηση αισθητικών και διανοητικών συγκινήσεων, και να αναγνωρίσουν τη δραστική αξία τους για τη ζωή τους,

 β) να συγκροτήσουν την υποκειμενικότητά τους, εμπλουτίζοντας την κατανόησή τους για πτυχές του κόσμου που προϋπήρξε και εκείνου που τους περιβάλλει, και ενισχύοντας την κριτική τους στάση απέναντι στον τρόπο με τον οποίο η λογοτεχνία υποβάλλει νοήματα και αξίες.

 Για να επιτευχθεί, με μεγαλύτερη δυνατή πληρότητα ο πρωταρχικός σκοπός, δηλαδή ο διάλογος με τα κείμενα και τον κόσμο, είναι σημαντικό να περιλάβει και τον διάλογο μεταξύ των μαθητών/τριών. Οι μαθητές/τριες, επομένως, χρειάζεται να υποστηριχθούν στα ακόλουθα:  α) να αποκτήσουν αναγνωστικές δεξιότητες, ώστε να αξιοποιούν συνδυαστικά έναν αριθμό ενδοκειμενικών και εξωκειμενικών στοιχείων, για να ιχνηλατούν με μεγαλύτερη επάρκεια το νοηματικό υπόστρωμα των κειμένων (διότι, για να συνομιλήσουμε με κάποιον/κάτι, χρειάζεται να αναγνωρίσουμε τι λέει)

β) να θέτουν κρίσιμα για εκείνους/εκείνες ερωτήματα/θέματα συζήτησης σχετικά με τα ζητήματα που πραγματεύονται τα κείμενα∙τα ερωτήματα να λειτουργούν στη συνέχεια ως άξονες ή κέντρα αλληλεπιδράσεων και συνομιλιών μεταξύ των μαθητών/τριών, ελεύθερων τόσο στη διανοητική όσο και στη συναισθηματική τους διάσταση (διότι, για να συζητήσουμε για κάτι, χρειάζεται να αναρωτηθούμε πρώτα κάτι)

γ) να διαπραγματεύονται τις υποθέσεις τους στο πλαίσιο μιας αναγνωστικής/ ερμηνευτικής κοινότητας (διότι το νόημα που δίνουμε εμείς σε κάτι, ενδεχομένως, δεν είναι το ίδιο με εκείνο που δίνουν οι άλλο).

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων που τίθενται από τις οδηγίες του Ι.Ε.Π. για τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας στο μάθημα της Λογοτεχνίας στη Β΄ Λυκείου δεν αντιμετωπίζουμε τα επιλεγμένα κείμενα για διδακτική αξιοποίηση ως ένα σύνολο κειμένων που διδάσκονται κατά παράταξη, χωρίς να συνομιλούν μεταξύ τους. Με αυτό το σκεπτικό, στο πρώτο τετράμηνο προτιθέμεθα να εκπονήσουμε ένα διδακτικό σενάριο τύπου πρότζεκτ με την ομαδοσυνεργατική προσέγγιση πέντε κειμένων που συνομιλούν μεταξύ τους και εντάσσονται στη θεματική ενότητα με τίτλο «Η Παιδαγωγική της Ειρήνης». Τα κείμενα αυτά είναι τα εξής:

-          Η Μυστική Παπαρούνα, Σ. Μυριβήλης

-          Το νούμερο 31328, Η. Βενέζης

-          Άνθρωποι του μύθου – Σ. Ξεφλούδας

-          Ελένη – Γ. Σεφέρης

-          Τελευταίος Σταθμός – Γ. Σεφέρης

Παράλληλα, στο διδακτικό σχεδιασμό για το μάθημα της Λογοτεχνίας της Β΄ τάξης του Λυκείου έχουμε εντάξει στο δεύτερο τετράμηνο ένα δεύτερο διδακτικό σενάριο τύπου πρότζεκτ με τίτλο «Ποιητικές Φωνές». Το σενάριο αυτό βασίζεται στο λογοτεχνικό μοτίβο του ποιητικού προσώπου που κάθε φορά πρωταγωνισθεί και τη λυρικότητα που δημιουργεί στο ποίημα η επιλογή του εκάστοτε ρηματικού προσώπου.

Να σημειωθεί, επίσης, ότι και τα δύο διδακτικά σενάρια περιέχουν εργασίες, ατομικές ή ομαδικές, των μαθητών/τριών που αποσκοπούν στο να:

1.      συνειδητοποιήσουν στην πράξη τεχνικές και μηχανισμούς της λογοτεχνικής έκφρασης.

2.      παραγάγουν προσχεδιασμένο προφορικό λόγο, δραστηριότητα που συνιστά κομβική δεξιότητα που πρέπει να καλλιεργείται συστηματικά ως στόχος και του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας.

 Άλλωστε, τη  Λογοτεχνία την αντιμετωπίζουμε διδακτικά ως ένα μάθημα μαθητοκεντρικό και κειμενοκεντρικό, που επιτρέπει στη σχολική τάξη να κατανοεί και να συνομιλεί για την πολλαπλότητα των τρόπων της λογοτεχνικής αναπαράστασης θεμάτων που τροφοδοτούν συνεχώς την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία. Προς αυτή την κατεύθυνση θα αξιοποιήσουμε στη διδακτική πράξη νεότερες λογοτεχνικές θεωρίες με έμφαση σε αυτές της πρόσληψης και της αισθητικής ανταπόκρισης, οι οποίες δίνουν βαρύτητα στον δέκτη.